Noordboek presenteert: OPEN

Correspondentie van Dubois (1881 - 1900)

Gratis toegankelijk

Uitgeverij Noordboek en Sterck & De Vreese breiden de mogelijkheden uit met OPEN. Met OPEN maken de uitgeverijen belangrijke wetenschappelijke (Engels- en Nederlandstalige) informatie gratis toegankelijk voor een groot publiek. Via jouw account op noordboek.nl heb je automatisch toegang tot de publicaties. De eerste publicatie is Correspondentie van Dubois.

Uitgeverij Noordboek en Sterck & De Vreese zijn vooraanstaande algemene uitgeverijen met een wetenschappelijke oriëntatie. Met rond de 150 nieuwe titels van hoge kwaliteit per jaar richt de uitgeverij zich op het groene domein (natuur, tuinarchitectuur, duurzame landbouw), filosofie en wetenschap, geschiedenis en kunst en titels met een noordelijke inslag. Dat doen we met standaardwerken, naslagwerken, verhalenbundels, tekstuitgaven, e-books en nu ook via OPEN. 

Correspondentie van Dubois (1881-1900)

Eugène Dubois is bekend als de vinder van de Java-mens, het eerste fossiel van onze voorouder die we nu kennen als Homo erectus. De verzameling die hij bij elkaar bracht, ‘de Dubois collectie’, staat volop in de aandacht door de claim die Indonesië op deze collectie legt. Essentieel onderdeel van de Dubois-collectie zijn de archieven die Dubois heeft nagelaten. Daarin bevindt zich belangrijke informatie over de gevonden stukken en over de omstandigheden waaronder deze werden verzameld. In een meer dan veertien jaar durende inspanning heeft Paul Albers de volledige correspondentie van Dubois tot en met 1900, het laatste jaar dat er onder Dubois’ verantwoordelijkheid in Indonesië werd opgegraven, ontsloten. Meer dan 2000 handschriften zijn naar leesbare tekst omgezet en naar het Engels vertaald. De brieven zijn chronologisch geordend, maar staan vol met interne verwijzingen die het mogelijk maken om bijvoorbeeld van rapport naar rapport, of naar een vervolgbrief van dezelfde correspondent te springen. Deze belangrijke bron is nu voor iedereen vrij te doorzoeken.

De correspondentie bevat onder andere alle ongepubliceerde rapporten, de verslagen van zijn sergeanten in het veld, brieven van Indonesische beambten, verzoekschriften aan zijn meerderen en zelfs een brief van een van zijn dwangarbeiders; al met al cruciale informatie over de koloniale omstandigheden waaronder de opgravingen op Sumatra, Java en in India plaatsvonden. Maar daarnaast geven ze ook een inkijk in het leven en denken van Dubois zoals nooit tevoren. Brieven van en aan zijn vrienden staan vol met commentaren over het reilen en zeilen in het Nederlands-Indië van die tijd. Daarnaast zijn er interessante wetenschappelijke discussies met collega’s in binnen en buitenland. Het belangrijkste voorbeeld daarvan is de briefwisseling met de befaamde geoloog Rogier Verbeek, waaruit niet anders dan geconcludeerd kan worden dat Dubois bepaald niet zijn mindere was.

De latere brieven geven een ontluisterend beeld over hoe de collectie en zijn werk in Nederland werden ontvangen. Niemand had verwacht dat hij zo’n enorme hoeveelheid had verzameld. De transportgegevens laten zien dat de gehele collectie in ruim 120 m³ aan kisten werd vervoerd met een gewicht van meer dan 45.000 kilo. Geld om het allemaal op te slaan werd slechts met moeite en veel diplomatiek en ministerieel overleg bijeen gebracht. Ondertussen werd in Indonesië doorverzameld door zijn sergeanten, wat ook niet bepaald van een leien dakje ging. Een eredoctoraat aan de universiteit van Jena glipte Dubois door de vingers, maar die wordt hem uiteindelijk wel verleend in Amsterdam. Dit boek eindigt met de laatste fossielen die uit Nederlands-Indië naar Dubois worden getransporteerd in december 1900 en een kaartje dat Dubois vanuit Berlijn naar zijn moeder stuurt met de beste wensen voor 1901.

Correspondentie van Dubois (The correspondence of Eugène Dubois) 1881-1900 | Paul C.H. Albers (ed.) | ISBN 978 94 6471 315 2 | 2091 pagina's | Taal: Engels | nu beschikbaar bij Noordboek OPEN